Optyczne rozpoznawanie znaków, OCR (ang. optical character recognition) – zestaw technik lub oprogramowanie służące do rozpoznawania znaków i całych tekstów w pliku graficznym o postaci rastrowej.
Zadaniem OCR jest zwykle rozpoznanie tekstu w zeskanowanym dokumencie (na przykład papierowym formularzu lub stronie książki).
Niegdyś termin oznaczał samo rozpoznawanie ciągów znaków, głównie drukowanych, które są łatwiejsze do rozpoznania, dziś również pisma odręcznego.